Bina tasarımında erişilebilirliğin sağlanması gereken alanlardan biri de otoparklardır. Otoparklar engelli, yaşlı ve yardımcı araç gereç kullanan kişilerin kullanımını sağlayacak özelliklere sahip olmalıdır. Otoparktan binaya erişimde taşıt trafiği ile kesişmeyecek şekilde ve yayaların güvenli biçimde kullanacağı bahçe yolu veya yaya yürüyüş alanı düzenlenmesi önem arz etmektedir. Bu erişimde erişilebilir güzergâh “Erişilebilirlikte Ölçüler ve Temel Tasarım Kuralları” ve “Bina Yakın Çevresi” bölümlerinde açıklanan ilkelere göre düzenlenmelidir. Kamu kullanımına açık binalarda açık ve kapalı otoparkların toplam park yeri sayısının en az %5’i engelli park yeri (erişilebilir park yeri) olarak düzenlenmelidir (Engelli otopark sayısı/toplam otopark sayısı oranı 0.05 olmalıdır).
Birden fazla açık otoparkı bulunan binaların her otoparkında ve birden fazla katlı otoparklarda her katta erişilebilir park yeri bu hesaba uygun şekilde ayrılmalıdır.
Yol üstü otoparklarda ise erişilebilir park yeri sayısı, toplam park yerisayısının 1/30’u olmalı ve yol üstü otoparklarda engelliler için yapılacak düzenlemelerde trafik güvenliği esas alınmalıdır.
Konut otoparklarında düzenlenmesi tavsiye edilen erişilebilir park yeri sayısı; 20 tane daireye kadar 1; 21-50 tane daire için 2; 51-100 tane daire için 3 ve her 100 üzeri daire için 1 adettir.
Engelliler hareket ederken zorluk yaşadıklarından binaya en kısa mesafeyi kat ederek erişimlerinin sağlanması, engelli ve refakatçileri için büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle girişlere ve asansör een yakın otopark alanında erişilebilir park yerlerinin ayrılması gerekmektedir.
Otopark girişinden engelli otoparkına, buradan erişilebilir bina girişlerine ve/veya asansörlere yönlendirme sağlanmalı, otopark alanında, girişe erişim güzergahında ve işaretlemelerde aydınlatma iyi yapılmalıdır. İşaretlemeler uygun yüksekliğe konumlandırılmalı ve sembollerle desteklenmelidir.
Engelli otoparkı ve erişilebilir bina girişlerine kadarki güzergâhın zemini düz, sabit, dayanıklı ve ıslak ve kuru halde kaymayan malzeme ile kaplanmış olmalıdır.
ERİŞİLEBİLİR PARK YERİ GENEL ÖZELLİKLERİ
Engelli park yerleri açık otoparklarda bina girişine; kapalı otoparklarda ise otoparkın yaya giriş çıkışına, asansöre ve otopark bir binaya hizmet ediyorsa bina girişine en fazla 30 m mesafede konumlandırılmalıdır.
Engelliler için ayrılması gereken park yerlerinin fazla sayıda olması gereken büyük otoparklarda 30 m mesafede gerekli sayıda engelli park yeri düzenlenememesi halinde, bina girişine 50 m mesafede düzenlenme yapılmalıdır.
Engelliler için tahsis edilmiş olan park yerlerinin işaretlemeleri, görünür, basit, herkes için okunabilir ve anlaşılır olmalıdır. Engelli otoparkı yatay ve düşey işaretlendirmelerle belirtilmeli; bahçe ve otopark girişinden itibaren açıkça görülecek konumda tasarlanmalıdır. Bu işaretlemeler için kullanılacak olan malzeme sağlam, temizlenebilir, onarılabilir ve gerektiğinde değiştirilebilir olmalıdır.
Kapalı otoparkta, otoparkın giriş/çıkış alanlarında araç trafiğini aksatmayacağı ve görülebilir yerlere engelliler için gerekli donanımlara sahip yönlendirme (şehir, mahal gibi) levhaları/panoları yerleştirilmelidir.
Otoparkların girişlerinde park yeri bilet makinası veya parkmetre varise yüksekliği 90 cm ile 120 cm arasında olmalıdır. Makineye ulaşım, erişilebilir bir güzergâh boyunca sağlanmalı ve makinanın kullanımı kolay olmalıdır. Makine, görme engelli veya hareket kısıtlılığı bulunan kişiler için tehlike veya engel oluşturmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
Engelli park yeri kar ve buz gibi hava koşullarından korunmuş olmalı, imkân dâhilindeyse üzeri kapatılmalıdır.
Eğer üzeri kapatılırsa, engelli için ayrılan otopark alanının yüksekliği net en az 250 cm, daha büyük ve yüksekaraçların da park edebilmesini sağlamak için ise net en az 260 cm olmalıdır.
ERİŞİLEBİLİR PARK YERİ TASARIMI
Engelli park yeri transfer alanı ile birlikte tasarlandığında, her taşıt için en az 400 cm genişliğinde park yerleri düzenlenmelidir. Bu park yerlerinde park edilmiş taşıttan yardımcı araç gerece transfer için gerekli alan da sağlanmış olur (Şekil 3.1 (a) ve (b)). İki engelli otoparkı için ortak kullanılabilecek manevra alanı tasarlandığında ise, park yeri en az 250 cm genişliğinde olmalı ve iki park yerinin ortasında ortak kullanılabilecek en az 150 cm genişliğinde transfer alanı oluşturulmalıdır. Bu transfer alanı ile araba park alanı arasında kot (seviye) farkı bulunuyorsa, eğim en fazla 1/50 olmalıdır (Şekil 3.1 (d) ve (e)).
Yol üzerinde düzenlenecek engelli park yeri tasarımları ise Şekil 3.1 (c) ve (f)’te gösterilmiştir.
Okul veya işyeri gibi servis araçlarıyla ulaşım sağlanan binalarda, araca biniş ve iniş için lift kullanıldığı durumlarda bina girişine erişimin sağlanabilmesi için Şekil 3.2’deki ölçüler baz alınmalıdır.
Erişilebilir park tasarımlarında; tekli park yerinde transferin planlandığı alandan ve ikili park yerinde transfer alanından erişilebilir güzergaha geçişte kot farkı bulunuyorsa, bu kot farkları için “Bina Yakın Çevresi” bölümünde açıklanan kaldırım rampaları düzenlenmelidir. Engelliler için düzenlenen park yerlerinde, manevra alanlarında ve rampa başlangıçlarında, bitişlerinde ve sahanlıklarda su birikmesini önleyecek gerekli tedbirler alınmalıdır.
Not: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan kılavuzdan (Erişilebilirlik Kılavuzu) resmi izinler alınarak derlenmiştir.
Bu kılavuz, yayın tarihinde (2020) yürürlükte olan mevzuat dikkate alınarak hazırlanmıştır.
ŞANTİYE®
Daha iyi yapılar için...
12 Temmuz 2025
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2025 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Artus, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Deutsche Messe, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hannover Fairs, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Molecor, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Samsung, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Viessmann, Wermut, Wielton, Wilo, Winsa, XCMG, Xylem ve ZF'nin değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 2.100 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
