Yangınlar, yapılarda az sayıda meydana gelmesine karşın büyük maddi kayıplara yol açmakta,yapıların kullanılmasına engel oluşturmakta ve can kayıplarına neden olmaktadır. Geçmiş yangınlar,yangına karşı alınması gereken önlemlerin önemini hatırlatmaktadır. Yangın sonucu meydana gelenzararlar zaman içinde unutulmakla birlikte, yangına karşı alınan önlemler her büyük yangınla birliktedeğişim göstermiş ve gelişmiştir. Bu çalışmada, geçmişte çıkan yangınlar sonucu elde edilen çıkarımlar ve öğretiler, yapı cephelerinde düzenlenen yangın kaçışları açısından değerlendirilmektedir. Ayrıca, geçmiş yangınlardan edinilen tecrübeler doğrultusunda yangın kaçışlarının yapı tasarımına nasıl bir girdi oluşturduğu belirlenmektedir.
Arş. Gör. H. Sueda Yılmaz, Yıldız Teknik Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Erkan Avlar, Yıldız Teknik Üniversitesi
1. GİRİŞ
Yapılarda yangın sonucu meydana gelen zararlar zaman içinde unutulmakla birlikte, yangına karşıalınan önlemler her büyük yangından sonra değişiklik göstermiş ve gelişmiştir. Geçmişte meydanagelen birçok yangın; şehir planlarının ve imar koşullarının değişmesinde, yapıda kullanılan yapım sistemleri ve malzemelerinin seçiminde ve yasal zorunlulukların oluşturulmasında etkili olmuştur. Bu çalışmada, geçmişte meydan gelen yangınlar sonucu elde edilen çıkarımlar ve öğretiler, yapı cephelerinde düzenlenen yangın kaçışları açısından değerlendirilmektedir. Ayrıca, geçmiş yangınlardan edinilen tecrübeler doğrultusunda yangın kaçışlarının yapı tasarımına nasıl bir girdi oluşturduğu belirlenmektedir. Yangınların çevre yapılara cephelerden ve çatılardan yayıldığıbilinmektedir. Bu nedenle öncelikle kent ölçeğinde etkili olan yangınlar ele alınmakta ve bu yangınların çıkarımları ve öğretileri iki örnek üzerinden açıklanmaktadır. Daha sonra, yapı cephelerinde yangın kaçışlarıyla ilgili düzenlemelerin süreç içindeki değişimi ve gelişimi kronolojik sıra ile aktarılmaktadır.
2. GEÇMİŞ YANGINLARIN ÖRNEKLENMESİ
Kent ölçeğindeki planlama kararlarında ve yapılarda yangın korunumu konusunda etkili olan önemli yangınlardan biri, 1666 yılında Londra’da meydana gelen ve "Büyük Londra Yangını" olarak bilinen yangındır. 17. yüzyıl başlarında ortaçağ kentlerinden biri olan Londra, 1660'lara kadar yaklaşık yarım milyonluk nüfusu ile Birleşik Krallığın en büyük kenti olmuştur. Bu dönemde sosyal ve ekonomik duruma göre gelişen, ahşap yapıların oluşturduğu kentte sıkışık, düzensiz ve karmaşık bir yapılaşma olduğu bilinmektedir [URL.1]. Dört yüzyıl boyunca bir Roma şehri olan Londra, şehir duvarlarının içinde her geçen gün daha da büyümüş ve nüfus da bir o kadar artmıştır. 2 Eylül 1666 tarihinde meydana gelen Büyük Londra Yangını, bir ortaçağ kenti olan Londra’da Thomas Faryner’in pasta fırınında başlamıştır. Plansız gelişen yerleşim nedeniyle çok hızlı bir şekilde kente yayılmış ve kontrol altına alınamayan yangın beş gün sonra söndürülebilmiştir. Bu yangında,13,000’in üzerinde konut, çok sayıda kilise, büyük kamu yapıları, hapishaneler ve birçok kent kapısı zarar görmüştür (Resim 1). Yıllık gelirin 12 bin pound olduğu kentte, yangın sonucu maddi hasarın 10 milyon pound olduğu tahmin edilmektedir [1]...
