“İnşaat Sigortaları” yükleniciyi, işvereni, taşeronu ve üçüncü kişileri maddi ve hukuki açıdan korur. İnşaat sigortası primleri ise “projenin maliyeti”, “teknik özellikleri”, “lokasyonu”, “yüklenicinin geçmiş performansı”, “proje süresi” ve “alınan güvenlik önlemleri” gibi çok boyutlu kriterlere dayalı olarak belirlenir. Bu nedenle her proje, kendi özel koşulları çerçevesinde değerlendirilir. İnşaat Sigorta Poliçesi lüzumsuz masraf veya dosyaya konulacak basit bir evrak değil, doğru oluşturulduğunda mali zorluklardan ve kurumları belki iflastan koruyacak önemli bir dokümandır.
Serhat İpek
Sigorta Brokeri
serhat.ipek@nascoturkiye.com
İnşaat, Türkiye ekonomisinde büyümenin ve istihdamın lokomotiflerinden biridir fakat çok yüksek riskler içeren bir sektördür. Bu riskler, işin türüne ve yapıldığı bölgeye göre çok değişken olabilir. Her iş yapısına özel olmakla birlikte “şantiye kazaları”, “doğal afetler”, “yangın”, “hırsızlık”, “üçüncü kişilere verilebilecek zararlar” ve “işveren sorumluluk” başlıca tehlikeler olarak sıralanabilir. İnşaat sigortaları, yüklenicilerin, işverenlerin, taşeronların ve üçüncü kişilerin maddi ve hukuki açıdan korunmasına destek olur.
Burada en önemli ve prime de etki eden detaylar, inşaatın türü, işin yapıldığı adres, toplam bedel, işin süresi, inşaatta çalışacak taşeronlar dahil işçi sayısı, şantiye tesisleri, makineler ve eğer tadilat veya ikmal inşaatı ise mevcut tesisler gibi başlıklardır. Müteahhitler sigortacıları ile riskleri ve işin detaylarını konuşmalı ve mümkün olduğu kadar doğru bilgilerle açıkta risk kalmayacak şekilde bir poliçe oluşturulmalıdır.
İnşaat sigortalarını “standart bir poliçe” gibi düşünmek, yapılacak en büyük hatalardan biridir. Projenizin türüne, büyüklüğüne ve aşamasına göre farklı teminatlar devreye girer.
CAR, tüm risklere karşı teminat sağlar
Contractors All Risks (CAR) en yaygın ve kapsamlı inşaat sigortası türüdür. Adından da anlaşılacağı üzere, inşaat sürecinde ortaya çıkabilecek hemen hemen tüm risklere karşı teminat sağlar.
CAR sigortaları “maddi hasarlar” ve “sorumluluk sigortaları” olmak üzere iki ana bileşenden oluşur. Maddi hasarlar, proje kapsamındaki yapılar, makine, ekipman, malzemeler ve benzeri maddi değerlerde meydana gelebilecek fiziksel hasarları teminat altına alırken, sorumluluk sigortaları ise işveren, müteahhit ve alt müteahhitlerin yapacakları hatalardan dolayı birbirlerine, çalışanlarına ve üçüncü kişilere karşı doğacak sorumluluklarını poliçede yazan limitlere kadar karşılayan teminatlardır. Dolayısıyla burada maddi hasarlar açısından sigorta bedelleri doğru belirlenmeli, eksik sigortaya mahal verilmemeli ve sorumluluklar açısından da MPL (Maximum Probable Loss - Olası En Yüksek Kayıp) hesabı yapılarak doğru limitlerin belirlenmesi sağlanmalıdır.
Koasürans ve muafiyetler
Bir diğer önemli konu da koasürans ve muafiyetlerdir. Türkiye’de inşaat sigortaları, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yayımlanan genel şartlara bağlıdır. Bu genel şartlar, poliçelerin çerçevesini belirler ve sigortacının asgari yükümlülüklerini düzenler. Örneğin deprem teminatı için belirli bir limite kadar sigortalı ile risk paylaşımı (koasürans oranı) ve muafiyet zorunludur. Sigortalı veya sigorta ettiren istese de riskin tamamını sigorta şirketine devredemez. Hasarın en az yüzde 20’si sigortalının üzerinde kalır ve bunun üzerinden de minimum sigorta bedelinin yüzde 2’si olmak üzere muafiyet uygulanır. Belirlenmiş ve her yıl güncellenen bedellere kadar bu oranlar minimum oranlardır ve artabilir ama düşürülemez ve prim üzerinde çok fazla etkisi vardır.
Poliçe primini etkileyen unsurlar nelerdir?
Sigorta primi, riskin gerçekleşme olasılığı ile bu riskin gerçekleşmesi halinde ortaya çıkabilecek zararların büyüklüğünün parasal karşılığıdır. İnşaat sigortalarında primin belirlenmesinde, projenin özellikleri, bulunduğu çevre koşulları, yüklenici firmanın geçmiş performansı ve alınan güvenlik önlemleri gibi çeşitli faktörler dikkate alınmaktadır.
Öncelikli unsur, projenin toplam yapım maliyetidir. Sigorta bedeli, yapım maliyetine doğrudan bağlı olup, maliyet arttıkça prim de artmaktadır. Bunun yanı sıra inşaatın türü ve teknik karmaşıklığı prim üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Konut projeleri, köprü, tünel veya endüstriyel tesisler gibi altyapı projelerine kıyasla daha düşük risk profiline sahiptir. Altyapı projeleri ise yüksek teknik zorluk ve operasyonel riskler nedeniyle daha yüksek primlerle sigortalanmaktadır.
Projenin lokasyonu da primin hesaplanmasında kritik bir değişkendir. Deprem riski yüksek bölgeler primleri yükseltmektedir. Ayrıca, zemin yapısı ve jeolojik koşullar da benzer şekilde önemlidir; sağlam olmayan zeminler veya yüksek yeraltı su seviyesi, projeyi teknik açıdan daha riskli hale getirmekte ve primin artmasına neden olmaktadır.
Müteahhit firmanın deneyimi ve sigorta geçmişi de değerlendirme kriterleri arasındadır. Daha önce benzer projeleri başarıyla tamamlamış, hasarsız geçmişe sahip yükleniciler, sigortacılar açısından düşük riskli görülmekte ve daha avantajlı primlerle poliçe düzenlenebilmektedir. Proje süresi de riski doğrudan etkilediğinden, süre uzadıkça prim de yükselmektedir.
Son olarak, şantiye güvenlik önlemleri ile teminat kapsamı prim üzerinde doğrudan belirleyici olmaktadır. 7/24 güvenlik hizmeti, kamera sistemleri, yangın söndürme sistemleri ve iş güvenliği uzmanı bulundurulması gibi önlemler risk seviyesini düşürmekte, bu da sigorta şirketlerinin poliçe yapma isteğini arttırdığı için primleri minimum seviyelere çekmektedir. Öte yandan, daha geniş teminat kapsamı talep edilmesi primin artmasına yol açarken, yüksek muafiyet oranları primleri düşürücü bir etki yaratmaktadır.
Özetle, inşaat sigortası primleri; “projenin maliyeti”, “teknik özellikleri”, “lokasyonu”, “yüklenicinin geçmiş performansı”, “proje süresi” ve “alınan güvenlik önlemleri” gibi çok boyutlu kriterlere dayalı olarak belirlenmektedir. Bu nedenle her proje, kendi özel koşulları çerçevesinde değerlendirilmekte ve prim tutarı buna göre hesaplanmaktadır.
Poliçe satın alırken...
• Her projenin kendine özel detayları vardır. Birden fazla sigorta şirketinden, projenizin detaylarını (keşif raporu, proje ruhsatı, mimari proje, metrajlar, zaman planı) paylaşarak teklif isteyin. Ancak burada sigorta aracılarını şirket bazında baştan yetkilendirerek her sigorta şirketine sadece bir aracıdan teklif talebi gitmesine dikkat edin. Böylece sigorta şirketleri arasında gerçek rekabeti sağlayabilirsiniz.
• Eğer işiniz mevcut bir tesiste iyileştirme veya mevcut tesise ek niteliğindeyse, mevcut tesisler teminatının olmasına dikkat edin.
• İnşaat maliyetinin içinde olmayan, yapım için kurduğunuz ve kullandığınız şantiye tesisleri, depolar ve makineler gibi size ait tesis ve ekipmanları poliçe teminatına dahil ettirmeyi unutmayın.
• Poliçenin açıklamalarında yer alan bazı klozların teminatı sizin lehinize genişletirken, bazı klozların sizin aleyhinize daralttığını bilerek açıklaması yazmayan kısaltma şeklindeki klozların detaylarını mutlaka sorun veya araştırın. Unutmayın ki çok yazı çok teminat demek değildir.
• En düşük primi değil, en iyi teminat/prim oranını arayın. Poliçe genel ve özel şartlarını mutlaka detaylı okuyun ve anlamadığınız yerleri sigortacınıza sorun.
• Özellikle sorumluluk teminatlarının prim üzerindeki etkisinin çok fazla olmadığının bilincinde olarak teminat limitlerini mümkün olduğu kadar yüksek almaya çalışın. Ancak aşırı yüksek limit taleplerinin de sigorta şirketlerini teklif vermekten caydıracağını unutmayın.
• Sigorta bedeli, projenin arsa hariç toplam yapım maliyeti olmalıdır. Eksik sigorta yaptırmanız durumunda, hasarı eksiklik oranında düşük alırsınız. Aşkın sigorta yaptırmak ise gereksiz prim ödemenize neden olur. Özellikle yapım süresi uzun olan işlerde belirli aralıklarla bedelin güncel maliyete eşit olduğunu kontrol edin, eksik kaldığı durumlarda zeyilname ile bedel artışı yapılmasını talep edin.
• Koasürans ve muafiyetler her hasar için sizin karşılayacağınız rakamlardır. Yüksek koasürans/muafiyet oranları priminizi düşürür ancak hasar almanıza engel olur. Mağduriyet yaşamamak için oranı, risk algınıza ve bütçenize göre ayarlayın.
• Sigortacınızla baştan hasar sürecinin nasıl yönetileceğini konuşun. Unutmayın ki hasar olana kadar her sigortacı bir sözleşme satar. Sigortacının farkı, hasar yönetiminde ortaya çıkar. Güçlü ve tecrübeli sigorta aracısının farkını hasar ödemesinde yaşarsınız.
Doğru bir sigorta poliçesi mali zorluklardan ve iflastan korur
Unutmayın ki sigorta poliçesi lüzumsuz masraf veya dosyaya konulacak basit bir evrak değil, doğru oluşturulduğunda sizi mali zorluklar ve belki iflastan koruyacak bir maliyet kalemidir. Sigortacınız sizin zor gün dostunuz; poliçeniz, zor gününüzde sizi kurtaracak hukuki sözleşmenizdir. Avukatınızı seçtiğiniz gibi sigorta aracınızı da bilgi, tecrübe ve gücünü değerlendirerek, referanslarını inceleyerek seçin.
ŞANTİYE®
Daha iyi yapılar için...
5 Ekim 2025
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 100 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2025 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Artus, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Bentley Systems / Seequent, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Deutsche Messe, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hannover Fairs, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Molecor, Nalburdayim.com, NETCAD, Nexans, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prefabrik Yapı / Hekim Holding, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Samsung, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Viessmann, Wermut, Wielton, Wilo, Winsa, XCMG, Xylem ve ZF'nin değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 2.100 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
