İthal Edilen 2. El Zemin Makinaları için Bazı Önemli Uyarılar

TBT Makina Kurucusu ve Şantiye®nin Yayın Kurulu Üyesi Mak. Müh. Özdoğan Anbar, son dönemde ithal edilen 2. el zemin makinalarından bir kısmının, özellikle motor emisyonu açısından ithalat mevzuatına uygun olmayan ürünler olduğunu vurguladı. Bu konuda oluşabilecek kanuni risklere dikkat çeken Anbar, şu uyarı ve bilgilendirmelerde bulundu: 


Zemin sektöründe kullanılan forekazık ve minikazık makinaları, jet grout pompaları, vibrasyonlu çekiçler, genel kullanım vinçleri gibi, özellikle sektöre has makinalarda eski jenerasyon motora haiz (Stage 5 öncesi) makinaların ithalatı çok özel izinlere tabidir. Bu ithalatlarda yapılan hataların sorumlulukları, ithalat tarihinden sonra uzun seneler devam etmekte olup bu süre içinde de piyasa denetimine tabidir. Bu durumun sorumlulukları ve cezai yükümlülükleri hakkında kanun maddelerine dayalı açıklamalar şu şekildedir; 

Stage V (Stage 5) motor ile ithal edilemeyen makinalar konusu, esas olarak çevre mevzuatı ve gümrük mevzuatının ithalat kısıtlamaları ile ilgilidir. Bu konu, Türkiye'de doğrudan bir kanun maddesi yerine, daha çok yönetmelik ve tebliğlerle düzenlenmektedir.

Resim Başlığı

İlgili Genel Mevzuat
1. "Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinelerden Çıkışlı Emisyonlar Yönetmeliği" 2016/1628/AB
Resmî Gazete Tarihi: 12 Mart 2021
Yürürlük: Son olarak 31.03.2023 tarihinde uygulanmaya başladı
Bu yönetmelik, Stage V emisyon standardı getirmiştir. Bu kapsamda: Stage V dışı motor taşıyan makinaların 31.03.2023 tarihten sonra Türkiye’ye ithalatı yasaklanmıştır.

2. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Uygulamaları
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, AB ile uyumlu şekilde NRMM kapsamındaki makinaların ithalatında CE uygunluk belgesi ve emisyon seviyesini kontrol eder.
Stage V standardı dışında motorlu makinelerin ithalatına izin verilmemektedir.

Gümrük Mevzuatı Açısından
3. 4458 Sayılı Gümrük Kanunu – Madde 7 ve 235
Madde 7: İthalatı yasaklanan veya kısıtlanan eşyaların beyanı yapılamaz.
Madde 235: Yanıltıcı belge veya usulsüz ithalat yapılması halinde ceza ve eşya müsaderesi gündeme gelir.

Uygulama Açısından
1. Stage V olmayan motor taşıyan makinalar Türkiye’ye gümrükten sokulamaz.
2. Gümrükte, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ürün güvenliği denetimi kapsamında, motorun emisyon standardı sorgulanır.
3. Stage V dışındaki makineler ithalat aşamasında reddedilir.

Örnek Uygulamalar
1. Ekskavatör, jeneratör, forklift, traktör dışı iş makineleri (örneğin beton pompası, hava kompresörü, yol süpürme aracı vb.) Stage V motor içermiyorsa ithalatı yapılamaz.
2. Ancak bazı durumlarda geçici ithalat, kullanılmış makine muafiyetleri veya istisnai teknik dosya sunumu ile farklı uygulamalar olabilir.

Sonuç
Stage V motor zorunluluğu doğrudan bir kanun maddesi ile değil, aşağıdaki metinlerle düzenlenir:
1. "Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinelerden Çıkışlı Emisyonlar Hakkında Yönetmelik" – Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
2. 4458 sayılı Gümrük Kanunu – Madde 7 ve 235 (genel ithalat yasak/kısıt hükümleri)
3. İthalatta Uygulanacak Teknik Mevzuat çerçevesindeki Ürün Güvenliği Denetimi Tebliğleri

Kullanılmış makinalarda Durum
Evet, Stage V motor şartı, ikinci el (kullanılmış) makineler için de genel kural olarak geçerlidir. Ancak bazı istisnalar ve özel durumlar mevcuttur. Detaylı açıklama aşağıdadır;
1 - Stage V Motor Şartı Geçerlidir
• Türkiye’de yürürlükte olan “Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalardan Çıkışlı Emisyonlar Hakkında Yönetmelik” (12 Mart 2021 tarihli) yeni veya kullanılmış fark etmeksizin ithal edilecek makinalarda Stage V emisyon standardını zorunlu kılar.
• Yani motoru Stage V olmayan kullanılmış makinalar ithal edilemez.

Resim Başlığı

2 - İstisnai Durumlar ve Esneklikler
a. İstisnai İthalat (Muafiyet Talepleri)
• Bazı durumlarda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan bireysel izin alınarak Stage V dışı makinalar ithal edilebilir:
• Türkiye'de üretilmeyen veya alternatifi olmayan bir makine olması
• Belirli kamu veya özel projelere tahsisli olması
• Geçici ithalat veya test/demonstrasyon amaçlı ithalat.
(Bu durumlarda Bakanlık, teknik dosya, emisyon raporu, proje belgesi gibi ek belgeler talep eder.)

b. Geçici İthalat (A.TR rejimi hariç)
• Fuar, test, geçici çalışma gibi durumlarda geçici ithalat rejimi kullanılarak Stage V dışı makinalar sınırlı süreyle Türkiye'ye sokulabilir.
• Ancak bu makineler satılamaz ve ticari kullanım amacıyla ithalat yapılamaz.

c. Yönetmeliğin Yayımından Önce Üretilmiş ve Stokta Olanlar
• Üretim tarihi eski olan, ancak 31 Aralık 2021'den önce üretilmiş makinalarda geçici geçiş düzenlemeleri uygulanmıştı.
• Bu sürelere ilişkin uygulama sona ermiş durumda; bugün itibarıyla bu geçiş hakları büyük ölçüde kalkmış durumdadır.

Resim Başlığı

Öneri
Eğer kullanılmış bir makine ithal etmek istiyorsanız:
• Motor tipi ve emisyon standardı belgelerini temin edin
• Gümrük müşaviri veya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na danışarak ön izin süreci başlatın
• GTİP bazında ürünün ithalatı mümkün mü, teknik mevzuat kapsamında mı kontrol ettirin.

KANUN VE YÖNETMELİKLERE AYKIRI İTHALAT YAPILIRSA
Gümrükten yanlış beyanla mal çekilmesi, Türk Gümrük Kanunu (4458 sayılı Kanun) ve ilgili mevzuat kapsamında gümrük suçu ve/veya kabahati olarak değerlendirilir. Bu durumda sorumluluğun süresi hem zamanaşımı hem de idari ve cezai yaptırımlar açısından önemlidir.

1. Zamanaşımı Süresi (Gümrük Alacaklarında Tahakkuk ve Tahsil Zamanaşımı)
458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 197. maddesine göre:
• Gümrük vergilerinde tahakkuk zamanaşımı süresi 3 yıldır.
• Ancak, yanıltıcı beyan, sahte belge, kaçakçılık gibi durumlarda bu süre 10 yıla kadar uzar.
Örneğin, yanlış beyanla eksik vergi ödenmişse ve bu kasten yapılmışsa (örneğin motor e misyon bilgisi yanlış gösterilmişse), vergi idaresi bunu 10 yıl geriye dönük olarak talep edebilir.

2. Cezai Sorumluluk ve Kaçakçılık Kanunu
Eğer yanlış beyan kasten yapılmışsa ve devletin vergi kaybına neden olmuşsa;
• 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında cezai sorumluluk doğar.
• Bu tür suçlarda ceza zamanaşımı genellikle 8 ila 15 yıl arasıdır (TCK 66. maddeye göre; suçun niteliğine göre değişir).

3. İdari Para Cezaları
Gümrük mevzuatına aykırılıkta, ayrıca idari para cezaları uygulanabilir. Bunlara ilişkin işlemlerde genelde, ceza kesilmesinden itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmesi gerekir (genel tahsil zamanaşımı). 

Resim Başlığı

Resim Başlığı

Resim Başlığı

ŞANTİYE®
Daha iyi yapılar için...
24 Haziran 2025

Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®... 
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır... 
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...

BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR... 

İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...

Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor. 

Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın... 

Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2025 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Artus, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Deutsche Messe, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hannover Fairs, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Molecor, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Samsung, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Viessmann, Wermut, Wielton, Wilo, Winsa, XCMG, Xylem ve ZF'nin değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.

ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 2.100 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.