Ağırnaslı Abdülmennan oğlu Sinan...
Bir acemi oğlan ve bir yeniçeri ve en sonunda Osmanlı devletinin tüm yapım ve imar işlerinden sorumlu Ser Mimaran-ı Hassa, Mimarbaşı, üç padişah görmüş ve onlarla birlikte çalışmış bir deha Koca Sinan...
Yazan: Muharrem Akpınar / İnşaat Mühendisi
1488 yılı Kayseri Ağırnas Köyü’nde doğan Sinan, 98 yıllık yaşamına sayısız eser sığdırmış. Öyle bir yaşam düşünün ki, yüz yıllarca önce yaşamış olmasına rağmen arkasında bıraktığı camiler, medreseler, külliyeler, türbeler, kervansaraylar, darüşşifalar, su yolları kemerleri gibi toplamda 375 eser (resmi kaynak) 450 yıl geçmesine rağmen hala insanlığa hizmet ediyor ve kullanılabiliyor. Sinan, tüm dünya tarihine adını yazdırmış bir dahi...
22 yaşında asker olmak için acemi oğlan ocağına alınmasıyla başladı onu tanıyacak olacağımız sürecin ilk adımı... Asker olarak birçok sefere katıldı, yeniçeriliğe yükseldi, seferler sırasında önde gelen Mimarbaşları ile çalışma fırsatı yakaladı ve bu fırsatları çok iyi kullandı. Mimar Sinan’ı Mimar Sinan yapan bu seferler ve çalıştığı Başmimarlardı. Mimar Sinan 1522 Rodos seferinden sonra subaylığa yükseldi. Bağdat seferi sırasında askerlerin Van Gölü’nden geçmesini sağlayan 3 büyük gemiyi de başarıyla tasarlayıp, inşa etti.
Prut Nehri üzerine 13 günde köprü...
1538’de ünlenmesini sağlayan ve Kanuni Sultan Süleyman’ın takdirini kazandığı olay ise, Karaboğdan seferi sırasında Prut Nehri üzerine 13 günde bir köprü inşa etmesidir. Normalde Mimarbaşlarının ilgilendiği ve sefer için yapılması gereken köprü, zeminin bataklık olması sebebiyle bir türlü yapılamayınca, dönemin veziri Damat Çelebi Lütfü Paşa bu köprünün yapım işini Mimar Sinan’a vermiş ve Mimar Sinan da bu köprüyü 13 günde yapmıştı. Köprüyü 13 gün gibi kısa bir sürede inşa etmesi ona sefer dönüşünde, 49 yaşındayken saray Başmimarlığını getirmişti.
İmzasını attığı ilk eser
Mimar Sinan, Büyükçekmece Köprüsü’nün yapımına 1565 yılında, yani tam 77 yaşında başlamış ve 1567 yılında bitirdiğinde “imzasını attığı” ilk eser olmuştu. Mimar Sinan’ın “Şaheserim” dediği köprü mimari, mühendislik, yapım tekniği, dayanıklılık açısından önemli ilkler barındırmış, İstanbul ve Avrupa’nın bağlantısını sağlayarak önemli de bir amaca yüzyıllar boyunca hizmet etmiştir. Sinan’ın özel olarak ilgilendiği, çalışırken keyif aldığı, imzasını attığı ve Şaheserim dediği köprü, Büyükçekmece Gölü’ne inşa edilen Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü’dür.
636 metre uzunluğunda, 28 kemerli...
Bu köprünün hikayesi ise şöyledir; Mimar Sinan’ın arkadaşı ve yoldaşı, şair, yazar Sai Çelebi’nin doğrudan Mimar Sinan’ın ağzından kaleme aldığı anılarından öğrendiğimiz kadarıyla Kanuni Sultan Süleyman, Mimar Sinan’dan bu göle bir köprü yapmasını isteyince, haliyle Mimarbaşı da isteği geri çeviremeyeceğinden padişahın isteğini yerine getirmek için göle gidip keşif ve incelemeler yapar. Göl üzerinde Roma döneminden kalma bir köprü zaten daha önceden vardır, fakat zemin koşullarının yetersiz olması sebebiyle köprü yıkılmıştır. Mimarbaşı öncelikle saha keşfinde bu sorunları tespit edip, iyi bir araştırma ve inceleme yaptıktan sonra temel konusu üzerindeki çalışmalarını ve planlarını Padişaha sunar. Kanuni’den onay alan bu çalışma ve planlar ile köprünün yapımına başlanır. Köprü, mimari açıdan toplam 636 metre uzunluğunda, 3 yapay ada ile birbirine bağlantı sağlayan, 4 ayrı bölümden oluşan, 7,17 metre genişliğinde, 28 kemerden oluşan, ayrıca seyir köşklerinin de bulunduğu bir Taşköprü örneği ile ilktir.
Üç adet yapay ada inşa edilmiş
Sinan, yapım ve mühendislik açısından da birçok ilki bir arada kullanmıştır. Önce 3 adet yapay ada inşa edilmiş ve daha sonra köprü ayak ve temellerinin yerleşeceği zeminin sağlamlaştırılması için o dönem sanduka olarak adlandırılan, ama günümüzde batardo tekniği denilen yöntem kullanılarak ayakların geleceği yerlerdeki sular tulumba ve tulumların yardımıyla boşaltılmış, zemine kazıklar şahmerdan yardımıyla çakılarak zemin güçlendirilmiş, üzerine arşın taşları döşenmiş, bu yöntem ile kazıklar ve taşlar arasında elastikiyet oluşturularak yapının depremden zarar görmemesi hedeflenmiş, ayrıca bu taşlar demir kenetlerle birbirine bağlanmış, demir kenetler ile taşların arasına kurşun dökülerek malzeme tek parça haline getirilmiştir.
Yüzyıllardır ayakta
Uygulanan bu yapım tekniği sayesinde köprü, zemini kötü olmasına rağmen yüzyıllardır ayakta kalmış ve tasarım hedeflerine ulaşılmıştır. Temel ve ayaklarının yapımı tamamlandıktan sonra taş kemerlerin yapılması için ahşap taşıyıcı kemer iskeleler kullanılmıştır. Bu kemerlerin yapımı da bittikten sonra köprünün iki cephesine ahşap iskeleler kurularak taş köprünün yapımı tamamlanmıştır.
Koca Sinan’ı saygı ve sevgiyle anıyoruz.
Yazan: Muharrem Akpınar / İnşaat Mühendisi
6 Ekim 2021
Şantiye®
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 64 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya dijital ortamlarda da devam ediyor... 1988'den bu yana olduğu gibi...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler" Fotoğraf Yarışması gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2021 yılları içinde ilan veren firmalar Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Assan Panel, Asteknik, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, Efectis ERA, Elkon, Emülzer, Eryap, Fixa, Fullboard, GF Hakan Plastik, Grundfos, Hilti, İNKA, İntek, İpragaz, İzocam, İzoser, Kalekim, Köster, Kuzu Grup, MBI Braas, Mekon, Mitsubishi Chemical, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, PERI, Pimakina, Prometeon, Ravago, Soudal, Temsa, TMS, Rehau, Sika, Vekon, Wermut ve Wilo’nun değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
Abone Olmak için
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 180 TL (Yılda 6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp, dekontu ve açık adresinizi santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
