Akçansa’nın Çanakkale’deki çimento fabrikasında geniş, kapalı bir stok sahasına ihtiyaç duyulmuş ve söz konusu yapının dairesel ve kubbe şeklinde olması öngörülmüştü. Çünkü açıklık (124 metre) büyüktü ve sahanın efektif kullanılması gerekiyordu...
Hakan EZCAN
Altınyaldız Uzay Sistem
Akçansa’nın Çanakkale’deki çimento fabrikasında geniş, kapalı bir stok sahasına ihtiyaç duyulmuş ve söz konusu yapının dairesel ve kubbe şeklinde olması öngörülmüştü. 2007’de inşa edilen yapının kubbe formunda yapılma nedeni ise
- Açıklığın büyük olması (124 m)
- Kapalı bir yapı olmasının istenmesi
- Stok sahasının en efektif olarak kullanılabilmesi idi.
Genel bilgiler
Yapının içine konveyör hattı ile malzemeler alınıyor.
Dairesel bir ray sistemine bağlı makine ekipmanıyla yapının içine homojen olarak dağıtılıyor.
İç çap: 124 m
Dış çap: ~130 m
İç yükseklik: 42,1 m
Dış yükseklik: ~45 m
Yüzey alanı: 18350 m2
Toplam ağırlık: 530 ton civarında
Birim ağırlık: 29 kg/m2
Tasarım Aşaması
- Mimari dizaynı China Triumph firmasına ait.
- Yapının tasarım ve projelendirmesine 2007 yılında başlandı.
- Uzay sistem olarak dizayn edildi.
- Uzay sistemin özelliği; her iki yönde rijitliğinin olması, plak davranışı göstermesi, bu sayede mukavim ve ekonomik bir taşıyıcı sistem elde edilebilmesidir.
- Uzay sistem genel olarak alt başlık, üst başlık ve bunları birbirine bağlayan diagonal elemanlardan oluşuyor.
Tasarımda dikkat edilen noktalar
- Sistemde modül boyu 3.125-2.3 m arasında değişken yapıldı.
- Sistem yüksekliği çıkan çubuk kuvvetleri ve deplasman kontrolleri sonucu 2.5 m olarak seçildi.
- Yapıda yatay ve düşey yükler altında simetrik bir geometri oluşturulmaya çalışıldı.
- Sürekliliği mümkün olduğunca sağlayabilmek için sistem planda 8 eşit parçaya bölünerek tepe noktasından mesnet noktasına kadar devam edebilen ana hatlar oluşturuldu.
- Bu ana hatların arası 4 eşit parçaya bölünerek sistemin tepe noktasına bağlandı.
- Daha sonra aralarda kalan mesnet noktalarından çıkan düşey hatlar oluşturularak dairesel yönde bağlandı.
- Böylece sistemde 64 adet mesnet noktası oluşturuldu.
- Sistemde bulunan kapı ve konveyör girişleri için boşluklar bırakılmış bu boşlukların etrafı özel olarak takviye edildi.
- Sistemin üst başlığı oluşturuldu ve diagonel çubukları ile alt ve üst başlıklar birbirlerine bağlandı. Bu sayede her iki yönde kendi düzleminde rijitliğe sahip kabuk davranışı gösterebilen bir yapı elde edildi.
- Temelde Uzay sistemin mesnetlenmesi için dairesel sürekli bir betonarme temel tasarlandı.
- Uzay sistem mesnetleri beton içerisinde bırakılan ankraj plakalarına kaynaklandı.
- Bu şekilde 6 metrede bir toplam 64 adet sabit mesnet ile taşıyıcı sistem temele bağlandı.
Projelendirme Aşaması
- Sistem kar, rüzgar, deprem, ısı gibi dış yükler altında analiz edildi.
- Yapısal analiz için matris-deplasman metodunu kullanan Altınyaldız uzay sistem programları kullanıldı.
- Ayrıca bazı tahkikler için SAP2000 programından faydalanıldı.
- Yapıya etkiyecek rüzgar yükleri dünyadaki çeşitli şartnameler ve bu boyutlardaki benzer yapılar için yapılmış rüzgar testleri incelenerek belirlendi. Güvenli tarafta kalacak şekilde sisteme etkitildi.
- Ayrıca rüzgar etkisi altında karın asimetrik yığılması halinde oluşabilecek gayri müsait durumlar için farklı kombinasyonlar da dikkate alındı.
- Genel prensip olarak yapının dairesel olması sebebiyle yatay yüklerin sadece X veY yönlerinden değil, her açıdan gelebileceği düşünülerek çubuklar boyutlandırıldı. Bu şekilde yapıda tam bir simetri elde edildi.
- Montaj yöntemi bu aşamada belirlenerek, yapının montajı sırasında aşağıdan yukarı sistemin her aşamada ki konumları tek tek incelenip stabilite deplasman ve gerilme kontrolleri yapıldı.
- Uzay sistem üst başlık kürelerine monte edilen aşık tutucu elemanlar vasıtasıyla yapının aşıkları kondu ve saç kaplama bu aşıklara tutturuldu.
İmalat
- Sistemin imalatı onaylı projeye uygun olarak Altınyaldız’ın Şekerpınar’daki fabrikasında yapıldı.
- Boru elemanlarının imalatı: Boruların kesilmesinin ardından konik parçaları boru uçlarına gaz altı argon kaynağı kullanılarak kaynatıldı. Boruların özel kimyasal banyolarda temizlenmesinin ardından boyama tesisinde istenen renkte boyandı. Borulara boya işleminden sonra cıvatalar takıldı ve pimleme yapıldı. İmalatı yapılan borular fabrikada çekme ve basınç testlerine tabi tutuldu.
- Küreler CNC tezgahlarda delindi ve elektro galvaniz ile kaplama yapıldı.
- Paketleme işleminden sonra sahaya sevk edildi.
Montaj
- Proje aşamasında belirlenen montaj yöntemine göre uygun ekip ve ekipman seçildi.
- Bu projede sistemin dairesel formu, mesnet açıklığının 124 metre, iç temiz yüksekliğinin 42,1 metre olması gibi etkenler göz önüne alınarak sistemin vinç yardımıyla yerde örülen belli kısımların havada dairesel olarak birleştirilmesi ve destekler yardımıyla yerine montajının sağlanması yoluna gidildi.
- Montaja başlanmadan, sistem montajının temelden çatının her kademesindeki yükselme aşamaları planlandı, sistemin bu aşamalardaki konumları tek tek bilgisayarda analiz edilerek sistem stabilitesi ve deplasmanlar kontrol edildi.
- Montaja başlamadan önce ankraj plakaları kotları ve eğimleri kontrol edildi ve projeye uygun değerlere getirildi.
- Bu kotlar yapının en üst noktasında sistemin kapanmamasına, daireselliğinin bozulmasına neden olduğundan büyük önem arz ediyordu. Yatay ve düşey kotları ayarlamak ve sistemin yerden 35 metre sonraki kısımlarda oluşabilecek içe doğru kapanmasını önlemek için sistemin mesnet hatlarından sonraki ilk düğüm noktalarına ayarlı destek elemanları yerleştirildi.
- Uzay sistem düşeyde 3 modül çevrede 4 modül olarak yerde parça parça örüldü, vinç yardımıyla bu parçalar yerlerine kaldırıldı, desteklere alındı ve havada montajı yapıldı.
- Çevrenin montajı tamamlandıktan sonra kot ayarları, deplasman kontrolü ve her katın çap kontrolü yapıldı.
- Sistemin ölçü kontrolünden sonra mesnetlerin kaynağı tamamlandı ve diğer katların montajına geçildi.
- Montajın devamında yine düşeyde 3 modül, yatayda 4 modül olarak yerde parça parça örüldü, vinç yardımıyla bu parçalar yerlerine kaldırılarak havada montajı yapıldı. Çevrenin montajı tamamlandıktan sonra kot ayarları, deplasman kontrolü ve her katın çap kontrolü yapıldı.
- Sistemin tamamı bu yöntemle örülerek uzay sistem montajı bitirildi.
- Daha sonra kaplama montajı için gerekli aşık elemanları vinç yardımıyla sisteme monte edildi.
Montaj 2007’nin ekim ayında başladı ve 3 ay öngörülen montaj süresi hava şartlarının olumsuzluğu ve özellikle Çanakkale bölgesindeki yoğun rüzgarlardan dolayı vinçlerin tam verimli çalışamaması gibi nedenlerle kısmen aksayarak 2008’in şubat ayında tamamlandı. Montaj için fiili çalışılan süre 85 gün oldu.
ŞANTİYE®
Daha iyi yapılar için...
9 Haziran 2025
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2025 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Artus, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Deutsche Messe, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hannover Fairs, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Molecor, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Samsung, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Viessmann, Wermut, Wielton, Wilo, Winsa, XCMG, Xylem ve ZF'nin değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1.800 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
